W ciągu ostatnich pięciu lat ofiarą przestępstwa padło 13 proc. badanych

CBOS podał w piątek, że większość z tej grupy (8 proc.) padła ofiarą tylko jednego typu przestępstwa i tak jak w poprzednich latach najwięcej badanych zadeklarowało, że w ciągu ostatnich pięciu lat doświadczyło kradzieży. Jak podkreślono w badaniu, kradzieży jest jednak najmniej od czerwca roku 1999 (8 proc., a od poprzedniego roku spadek o 4 punkty procentowe).

Nieznacznie mniej niż poprzednio jest też osób, którym w okresie pięciu lat poprzedzających badanie włamano się do domu, mieszkania lub jakiegokolwiek innego pomieszczenia (obecnie 4 proc., a w porównaniu z poprzednimi czterema pomiarami spadek o 1 punkt procentowy).

Umyślnego zranienia lub pobicia doświadczyło w ciągu ostatnich pięciu lat 2 proc. respondentów (bez zmian od 2020 roku). Po ubiegłorocznym nieznacznym wzroście obecnie zmniejszył się też odsetek ankietowanych, którzy zostali w okresie pięciu lat napadnięci i obrabowani (z 2 proc. do 1 proc.).

Na poziomie z 2023 roku utrzymuje się natomiast odsetek osób, które padły ofiarą innych niż wymienione w pytaniu przestępstw (4 proc.). Najczęściej mówiono w tym kontekście o różnego typu cyberprzestępczości, oszustwach, zniszczeniu mienia oraz napaściach słownych i groźbach karalnych, rzadziej m.in. o molestowaniu, mobbingu, czy znęcaniu psychicznym i fizycznym.

Z sondażu CBOS wynika, że znacznie częściej niż pozostali bycie ofiarą przestępstwa deklarują respondenci źle oceniający własne warunki materialne (30 proc. w tej grupie).

Biorąc pod uwagę wiek badanych, można natomiast wyróżnić trzy grupy. Do pierwszej należą osoby w wieku 18–34 lata, które znacznie częściej niż pozostali deklarują, iż w ciągu ostatnich pięciu lat stały się ofiarą jakiegoś przestępstwa (20 proc. w tej grupie).

Do drugiej grupy, w której odsetek ofiar przestępstw (14 proc.) utrzymuje się na poziomie zbliżonym do danych dla ogółu respondentów, zaliczają się osoby w wieku 35–54 lata.

Trzecią grupą, w której ofiar przestępstw jest znacznie mniej niż wśród ogółu (7 proc.), są osoby w wieku 55+.

Z sondażu CBOS wynika też, że ofiary przestępstw częściej niż w mniejszych miejscowościach można spotkać w co najmniej półmilionowych miastach (21 proc.). Ponadto, tak jak przed rokiem, bycie ofiarą przestępstwa częściej deklarowali mężczyźni niż kobiety (16 proc. wobec 10 proc.).

CBOS poinformował, że nieco ponad jedna trzecia badanych (35 proc., spadek o 1 punkt procentowy względem 2023 roku) obawia się, że może stać się ofiarą przestępstwa, w tym 4 proc. deklaruje, że boi się tego bardzo (od ubiegłego roku wzrost o 1 punkt), a 31 proc. obawia się tego, ale nie tak bardzo (spadek o 2 punkty procentowe). Blisko dwie trzecie dorosłych Polaków (64 proc., wzrost o 3 punkty w porównaniu z ubiegłym rokiem) nie wyraża takich obaw, przy czym 17 proc. twierdzi, że w ogóle się tego nie obawia.

Mimo dość rozpowszechnionych obaw o możliwość stania się ofiarą przestępstwa, poczucie bezpieczeństwa w najbliższej okolicy badanych jest niemal powszechne. Tak jak rok i dwa lata temu 96 proc. pytanych odpowiedziało, że miejsce, w którym mieszkają - dzielnica, osiedle, wieś - można nazwać bezpiecznym i spokojnym. Większość (52 proc. ogółu) wyraziła swoją opinię w sposób zdecydowany.

Z kolei za niebezpieczne i niespokojne uważa obecnie swoje miejsce zamieszkania 4 proc. ankietowanych (od ubiegłego roku wzrost o 1 punkt procentowy).

Obecnie, tak jak przed rokiem, 88 proc. badanych uważa, że Polska jest krajem, w którym żyje się bezpiecznie. W tym przypadku jednak, inaczej niż w odniesieniu do okolicy miejsca zamieszkania, dominują oceny umiarkowanie pozytywne – 62 proc. respondentów uważa, że Polska raczej jest krajem, w którym żyje się bezpiecznie, a 26 proc. jest o tym zdecydowanie przekonanych.

Za kraj niebezpieczny do życia uważa Polskę co dziesiąty badany (10 proc., od ubiegłego roku wzrost o 1 punkt procentowy), ale w tym przypadku również dominują oceny umiarkowanie negatywne (9 proc. jest zdania, że Polska raczej nie jest krajem, w którym żyje się bezpiecznie). Zdania na ten temat nie wyraziło 2 proc. respondentów.

Badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" (408) przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Badanie zrealizowano w dniach od 8 do 18 kwietnia 2024 roku na próbie liczącej 1079 osób (w tym: 63,8 proc. metodą CAPI, 22,9 proc. – CATI i 13,3 proc. – CAWI). (PAP)

Autor: Aleksandra Kuźniar

akuz/ ral/